Çelik, mimari tasarımı asla sınırlamaz, aksine yeni tasarımları teşvik eder.
Çelik Konstrüksiyon Yapı Nedir ?
Tüm taşıyıcı sistemlerin çelikten üretildiği, özellikle deprem tehdidi taşıyan coğrafi bölgelerde tercih edilen, çoğunlukla çelik konstrüksiyon fabrika binaları, çelik konstrüksiyon hangar, çelik konstrüksiyon spor tesisleri, çelik konstrüksiyon depo ve çelik konstrüksiyon atölyelerde kullanılan, geniş açıklıklara ve yüksekliğe sahip çelik yapı sistemidir. Türkiye’de yapıların büyük çoğunluğu 1. ve 2. derecede deprem bölgesinde yoğunlaşmıştır. Buna oranla çelik konstrüksiyon yapı sistemlerine olan tercih geçmişte oldukça azdı. Çelik yapılar diğer taşıyıcı sistemlere göre çok üstün mekanik özelliklere, statik yeteneklere ve uygulama kolaylığına sahiptir. Çelik konstrüksiyon; hızlı, güvenli, ekonomik olması ve belirli standartlara sahip olması nedeniyle hızla yaygınlaşan çelik yapı sistemidir.
Çeliğin Avantajları
Hafif olması nedeniyle daha az deprem yüklerine maruz kalır, sağlamdır, imalatve montajda işçilik ve zamandan tasarruf sağlar, farklı konstrüksiyon sistemleri uygulanabilir, hızlıdır, defalarca sökülüp tekrar monte edilebilir, uzun ömürlüdür, çelik %100 geri dönüştürülebilir ve bu işlem kaç kez yapılırsa yapılsın, özelliğini kaybetmez, çevreye zarar vermez.
Çeliğin alternatif malzemeleregöre(betonarme vb.) birçok avantajı vardır. En başta diğerlerine göre daha hafif olduğundan, mimari özgürlüğümüzün sınırlarını genişletme imkanı ve daha kısa sürede tamamlanmasını sağlar. Çelik yapı elemanlarının imalatı ve montajı hava koşullarına bağlı olmayıp sadece kullanılacak iş gücüyle doğru orantılıdır. Yani insan gücünden yararlanıldığı her ortamda kesintisiz çalışma ve montaj imkanına sahiptir.
1 – MİMARİ ÖZGÜRLÜK :
Çelik, mimari tasarımı asla sınırlamaz, aksine yeni tasarımları teşvik eder. Yüksek açıklıkları geçme kabiliyeti, estetik oluşu ve işleme kolaylığı gibi avantajları sayesinde her türlü tasarımın uygulanabilmesine imkan sağlamaktadır. Post-modern mimarinin örneklerinin birçoğu çelik’le inşa edilmiştir.
2 – STABİLİTE :
Çelik, hem normal, hem de geçici (Rüzgar, Deprem, vs.) yükler altında -geleneksel yapı sistemlerine göre- çok daha güçlüdür. Kullanıldığı yapılara kazandırdığı yüksek dayanım, özellikle eski inşa yöntemlerinin yetersiz kaldığı durumlarda, Çeliği vazgeçilmez bir yapı çözümü haline getirmektedir.
3 – KESİT YETERLİLİĞİ :
Çelik, yapı malzemeleri arasında birim alanda en çok yükü taşıyabilen malzemedir. Yani, taşıyıcı elemanlar çok daha küçüktür. Bu yüzden çelik taşıyıcılı yapılarda, kullanım alanları -diğer yapılara nazarla- çok daha ferahtır.
4 – HOMOJENLİK :
Çelik, tamamen aynı maddeden üretilen (içerisinde güçlendirici hiç bir malzeme bulunmayan) bir yapı malzemesi olduğu için, gerekli koruma önlemleri alınırsa her türlü ortam şartında çalışabilmektedir.
5 – HAFİFLİK :
Çelik, taşıyıcı eleman kesitlerinin minimuma inmesine izin verdiği için, çok hafiftir. Taşıyıcı sistemi Çelik olan bir yapı, muadili bir betonarme yapıya göre 1/20 oranında daha hafiftir. Bu hem deprem yükleri açısından yapıya büyük avantaj sağlar, hem de yapının kendisinden çok üzerindeki yükleri taşımaya çalışmasına yol açar.
6 – YÜKSEK KATLI BİNA YAPIMI :
Çelik, esneme kabiliyeti yüksek bir malzeme olduğu için, yapı yüksekliğine sınır getirmemektedir. Zaten halihazırda yüksek katlı binaların büyük çoğunluğu çeliktir.
7 – DEPREM DAYANIMI :
Çelik, hafif olmasından dolayı, muadili betonarme yapılara göre çok daha az deprem yükü alır. Bu durum, yapının en önemli elemanları olan düşey taşıyıcılarda (kolon, perde, vs.) çok büyük bir rahatlama sağlar. Böylece yapının karşı koyması gereken yükler ve o yüklere mukabil kullanılması gereken malzeme azalmış olur.
8 – PREFABRİKASYON :
Çelik, yapı imalatının ekserisinin yapıldığı tedarik ve ön imalat aşamalarında hava şartlarından tamamen bağımsızdır.
9 – KOLAY DENETİM :
Çelik, homojen bir malzeme olduğu için, her türlü denetime (Şantiye veya İmalathane ortamında) açıktır. Takibi çok kolay, uygulama ve prefabrikasyon hatalarını düzeltmek çok kolaydır.
10 – HIZLI ÜRETİM :
Çelik, Hem hava şartlarından bağımsız olması, hem kolay denetlenebilen bir malzeme olması, hem de dayanımını kazanmak için herhangi bir küre veya bekleme süresine ihtiyaç duymamasıyla yapı üretiminin en kısa sürede yapılabilmesine olanak tanımaktadır.
11 – EKONOMİ :
Çelik, ucuz değildir. Fakat ekonomik olmak için, ucuz olmaya ihtiyaç olmadığının en güzel göstergelerinden birisidir. Hızlıca imal edilip, bir an önce yapıyı kullanıma sunması, uygulama veya güçlendirme işlemleri esnasında yapının kullanımına engel oluşturmaması, çok daha fazla kullanım alanı sunması, geri dönüşüm imkanı, mimari açıdan daha estetik olması gibi etkenler de göz önüne alındığında, çelik yapılar amortisman sürelerini çok daha kısaltmakta, muadillerine göre çok daha ekonomik olmaktadırlar.
12 – UZUN KULLANIM ÖMRÜ :
Çelik, gerekli önlemler alındığında ve yeterli mühendislik hizmeti gördüğünde, yıllara meydan okuyabilmektedir.
13 – GERİ DÖNÜŞÜM İMKANI :
Çelik, kullanım ömrünü tamamladığında, hasar gördüğünde, söküldüğünde veya yıkıldığında bile ekonomik değeri olan bir malzemedir. Bunun yanı sıra, tekrar tekrar kullanılabildiği ve çevresine zarar vermediği için “Doğa Dostu” bir malzemedir.
14 – GÜÇLENDİRME KOLAYLIĞI :
Çelik, günümüzde birçok yapıda gözlemlediğimiz Zamandan dolayı oluşan hasarlar, kullanıcı veya üreticiden kaynaklanan hatalar, kullanım amacının değişmesi gibi durumlarda kullanıcısına binasını çok kısa sürede ve kolaylıkla güçlendirebilme imkanı tanır.
15-TAŞINABİLİRLİK
Çelik, imalatının ve montajının farklı bölgelerde yapılmasına izin verir. Bu da uygulayıcı firma ve ekip çeşitliliği açısından avantaj oluşturur. Buna ek olarak, montajı bitmiş ve kullanıma geçmiş yapılar dahi,istenilmesi durumunda sökülerek başka bir alana kolaylıkla taşınabilmektedir.